Hortus Conclusus - Khép mình để tìm kiếm vẻ đẹp nội tại

Tựa đề bài viết thoạt nghe qua có vẻ trừu tượng, nhưng đó thực chất là điều mà các Hortus Conclusus đã trải qua từ khi bắt đầu xuất hiện. Để có được một chỗ đứng riêng trong lịch sử kiến trúc, các Hortus Conclusus đã chắt lọc cho mình những tinh túy trong giới hạn cho phép. Hay nói cách khác, sự khép mình của không gian buộc con người phải sáng tạo để tìm tòi nét đẹp ẩn sâu bên trong cái giới hạn tưởng chừng như vô nghĩa, bí bách và không lối thoát.

Trước hết hãy cùng nhau làm rõ khái niệm Hortus Conclusus. Theo tiếng Latin, Hortus là vườn nói chung, hoặc sân chơi; Conclusus có nghĩa là vây quanh, bao bọc. Như vậy có thể hiểu Hortus Conclusus là một khu vườn khép kín, phân định không gian trong ngoài. Trong nghệ thuật của Cơ đốc giáo thời Trung cổ, hình ảnh khu vườn luôn xuất hiện với tường bao quanh, làm nổi bật sự thuần khiết của không gian bên trong. Nó cũng có thể là một phép so sánh với khu Vườn Địa đàng, là mảnh đất có thể tái hiện thiên nhiên và củng cố sự hiện hữu của con người.

Trong tác phẩm The Anunciation, Fra Angelico miêu tả 
cảnh truyền tin của Đức Mẹ trong một khu vườn. 

“CUỘC SỐNG LÝ TƯỞNG” Ở VƯỜN BA TƯ

 

Sự xuất hiện

Bằng chứng sớm nhất về các khu vườn Ba Tư được ghi lại tại khu vực Cung điện ở Pasargadae, vào khoảng năm 600 TCN đến những năm cuối cùng của triều đại Cyrus Đại đế (559-30 TCN). Ý tưởng của các khu vườn Ba Tư thuở sơ khai dựa trên quan điểm của Hỏa giáo (Zoroastrian) phân chia vũ trụ thành bốn mùa hoặc bốn yếu tố - nước, gió, đất và lửa. Khu vườn Ba Tư là biểu hiện của những giá trị và khái niệm tối cao, được ví như cầu nối giữa hai thế giới vật chất và ý nghĩa.