Thành phố đồng hồ La Chaux-de-Fonds của Thuỵ Sỹ - quê hương của Le Corbusier, không chỉ là "phòng thí nghiệm" cho các công trình của thuở hàn vi (từ Villa Fallet 1906 đến Villa Turque 1917) của vị kiến trúc sư lỗi lạc mà thiết kế quy hoạch của nó còn đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành nên các diễn ngôn của chủ nghĩa hiện đại trong một tương lai gần.
 |
| Quy hoạch La Chaux-de-Fonds, 1941 - Charles-Henri Junod |
Thành phố được xây dựng trên một hệ lưới của những con đường rộng, và những ngôi nhà phố trát vữa, nằm trên một sườn đồi, và có không gian vườn ở phía trước. Bị thiêu rụi năm 1794, nó được xây dựng lại theo thiết kế kiểu mô-đun chặt chẽ của Charles-Henri Junod - một kỹ sư địa phương. Nằm ở quần thể núi Jura, độ cao khoảng 1000 mét so với mực nước biển, tuyết là một phần của cuộc sống. Những con đường rộng cho phép xe kéo ngựa với những chiếc máy cày bằng gỗ có góc cạnh để dọn tuyết, và nhà phố được thiết kế với nền đá vôi trắng Jura để có thể vào được cửa trước - cho phép việc trao đổi các bộ phận đồng hồ diễn ra thuận lợi hơn. Phần khoảng mở phía trước mỗi căn nhà bảo đảm rằng ánh sáng tự nhiên có thể vào trong không gian xưởng suốt năm. Những chiếc cửa sổ lớn hầu như là bằng nhau và cùng loại, để bảo đảm việc nhận nắng đồng đều để làm đồng hồ.
Ở đây có đủ những công trình Art Nouveau cho một tour đặc biệt về chủ đề này, và một nhà hát Tân Baroque rất ấn tượng từ năm 1837. Những cái ban công được trang trí bằng kính màu rất đẹp đặc biệt khi nắng sáng chiếu vào. Nếu đến ga La Chaux de Fonds đi ngang qua khách sạn Terminus sẽ thấy “những chiếc cửa sổ là niềm tự hào của người dân nơi đây” trên những dãy nhà, những dãy ban công và những màu sắc từ các khung cửa - đỏ xanh xanh lá.
Tại đây, các công đoạn của quá trình làm đồng hồ được phân chia cho mỗi xưởng gia đình phân bổ trên một con đường, gọi là etablissage bắt đầu vào khoảng những năm 1600. Cụ thể là các nhà sẽ được phân công gia công các thành phần khác nhau của đồng hồ trong các xưởng đặt tại phòng khách mỗi căn nhà phố: tạo ra các mặt số, cân bằng các bánh răng, tạo hình núm vặn … Người dân đã chế tác thủ công đồng hồ từ nhiều thế kỷ - đôi khi nhờ những người thợ rèn bán chúng cùng với các vật dụng trong những chuyến hàng rong.
Có thể thấy, thành phố là một đại diện tiêu biểu cho quy hoạch hướng tới mục tiêu tối ưu hoá sản xuất công nghiệp. Một đô thị tư bản được xây dựng theo nghĩa đen dựa trên sự chính xác và đúng giờ là lí do La Chau-de Fonds được đề cập đến trong Tư bản của Karl Marx. Mặc dầu vậy, những đặc điểm còn sót lại của phong cách Baroque khiến cho thời gian của La Chau-de Fonds thêm phần thi vị, vấn vương một chiều kích quá khứ. Dư vị này đã tìm cách trỗi dậy nơi Le Corbusier ở giai đoạn sau của thực hành khi ông trở về với tính biểu tượng và trang trí.
Bài viết bởi alab.
No comments:
Post a Comment