Bramante - Seri Bê của Phục Hưng

Seri Bê của Phục Hưng, hiện giờ mới có 4 cái tên: Brunelleschi, Bramante, Borromini và Bernini. 

Cortile del Belvedere - Bramante

Nhắc đến Bramante sao cho dễ nhớ? Theo như Gombrich, Bramante là nguyên nhân gián tiếp dẫn đến cuộc khủng hoảng của Giáo hội Công giáo La Mã, sau đó là cuộc Cải Cách (Reformation) cuối TK16 đầu TK17. Cơ bản nằm ở tham vọng thể hiện trong bản thiết kế Đại giáo đường Thánh Peter của ông này đòi hỏi quá nhiều tiền của. 

Hoàn toàn quay lưng với truyền thống của nhà thờ theo lối Basilica được xây dựng từ thế kỷ thứ 4, thiết kế của Bramante là một mặt bằng gần vuông với gian chính hình chữ thập, đối xứng lần lượt là các nhà nguyện nhỏ đối xứng quây quanh. Có thể thấy tiếp cận của Michelangelo và Maderno sau này là sự đơn giản hoá thiết kế của Bramante khi các tường chịu lực và cột chống hợp lại thành các bức tường dày với các niche và poche, làm cho không gian trở nên đồng nhất hơn. Sự đồng nhất và trôi chảy này rất nhanh sẽ dẫn đến Ba-rốc, rất nhanh thôi ta sẽ thấy các nếp gấp (the fold) kéo ta vào trong. 

Nhưng mà Bramante lấy ý tưởng này từ đâu? Nói rằng Đền Bách Thần truyền cảm hứng cho mái vòm ở giữa thì có lẽ cũng chấp nhận được, nhưng chữ thập với hai cạnh bằng nhau cho thấy ảnh hưởng không nhỏ của Công giáo Đông Phương, hay phong cách kiến trúc Byzantine. 

(còn tiếp)